GELENEKSEL KEMALİYE EVLERİ SİVİL MİMARİ ÖRNEKLERİNİN (AHP) İLE CEPHE ÖZGÜNLÜĞÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet

Yapılan çalışmada, Erzincan iline bağlı bir ilçe olan Kemaliye’de yer alan geleneksel konutların mimari cephe özgünlüğü araştırılmıştır. Tescilli yapılar içerisinden şehrin ana hattında konumlanmış, ziyaretçilerin seyir güzergâhında bulunan ve kentin ileri gelenlerinin yaşadığı yirmi ev üzerinde araştırma yapılmıştır. Bu evlerin özgünlükleri; Kemaliye evleri, Geleneksel Türk evi ve mimaride özgünlük alanında bilimsel çalışmaları olan 10 uzman tarafından değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan Analitik Hiyerarşi Süreci kapsamında oluşturulan değerlendirme formu; fakültelerin mimarlık ve kültür varlıklarını koruma ve onarım bölümü ile meslek yüksekokullarının mimari restorasyon bölümlerinde çalışan öğretim elemanlarına, restorasyon uygulamaları olan mimarlara, Erzurum kültür varlıklarını koruma bölge müdürlüğü çalışanlarına ve bölgede restorasyon çalışması yapan yerel ustalara doldurtulmuştur. Bu formlardan elde edilen bulgular, bulanık mantık analiz yöntemiyle analiz edilerek evlerin özgünlük değerleri sayısal veriye dönüştürülmüştür. Kullanılan yöntem ile bir kişinin görüşleri yerine, çok sayıda kişinin görüşlerinin bütünleşik analizi yapılmıştır. Çalışma sonucunda, Unesco tarafından geçici miras listesine alınan Kemaliye bölgesindeki geleneksel konutların özgünlüklerinin muhafaza edilmesi ve sonraki nesillere aktarılması amacı adına önemli bulgulara ulaşılmıştır.